In het boek van Ellen Drees en Frans Nas: "De Bilt, wonen en werken" staan twee mooie foto's: "De ouwe Looije" en hoek Akker-Looijdijk
In een uitgave van de Historische Kring De Bilt (met dank aan Meta en Frans Wijnands) staan enkele interessante zaken. Het boek (met kaartenboek) bevat kadastergegevens uit 1832. In die tijd is er nog weinig bebouwing en bestaat De Bilt nog grotendeels uit weilanden, polders en hakbossen zoals deze kaart laat zien. De landerijen zijn in handen van slechts enkele grootgrondbezitters die op de lijst staan die bij de lijst hoort.
En zoals ook in het artikel 'geschiedenis (2)' staat:
Sinds er plm 1830 een echt kadaster bestond is er na te zoeken wie er de verschillende percelen sinds die tijd hebben bezeten. De Historische Kring De Bilt heeft daarvan een interessante uitgave gemaakt met enkele kaarten.1)
Uit “De Bilt in 1832” van de Historische Kring:
……
Op een bevolking van circa 1200 zielen in 1832 was het aantal eigenaren van onroerend goed slechts 90! Zo vermeldt de OAT2) maar twee schoenmakers, terwijl er in 1795 acht en in 1815 vier waren. Anderzijds verschaft de OAT met 25 verschillende beroepen een veel gedifferentieerder beeld van de beroepsbevolking dan de enquete van 1815. Slecht vertegenwoordigd in de OAT zijn, niet verrassend, de daggelders en ongeschoolde werknemers. Halverwege de negentiende eeuw maakten zij meer dan 50% van de beroepsbevolking uit. Slechts twee van hen staan in de OAT als eigenaar vermeld. De geschoolde knechten woonden vaak in bij hun bazen, hun ongeschoolde collega's waren in de kleine huurhuisjes woonachtig die in de steegjes te vinden waren, bijvoorbeeld het steegje van Van Santen en de andere stegen die toen te vinden waren nabij de huidige Dorpsstraat vanouds Steenstraat.……
De bebouwde kom van De Bilt is ontstaan bij de scherpe hoek die de huidige Dorpsstraat vanouds Steenstraat vormt met de ontginningsdijk die naar Blauwkapel leidt. Rond 1832 kende de gemeente alleen daar aaneengesloten bebouwing, bestaande uit woningen, ambachtelijke bedrijfjes, herbergen en een enkele boerderij Buiten de kom bevonden (en bevinden) zich op Bilts grondgebied diverse landgoederen, de meeste eveneens gelegen langs of vlakbij de straatweg. De meeste boerenbedrijven en -bedrijfjes waren gelegen op de voor landbouw geschikte gronden ten zuiden van de dorpskern.
.........
Een gravure uit 1780 laat het volgende beeld zien: gravure. De 'Loydijk' wordt duidelijk aangegeven.
Nog iets verder terug in de geschiedenis: een kaart uit 1640. Hierop is te zien dat de allereerste bebouwing inderdaad bij de hoek van de Dorpsstraat is ontstaan, waarschijnlijk eerst een herberg. Ook goed te zien is de trekvaart naar Utrecht, De 'Biltse Grift'.
1) De Bilt in 1832 – Grondgebruik en eigendom – tekst en kaarten; uitgave Vereniging Historische Kring d’Oude School, De Bilt
2) OAT: Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel, een kadasterdocument waarin de percelen werden beschreven (grootte, eigenaar, erfpachter, enz.)
